Hiệu quả nguồn vốn hỗ trợ

Thành lập năm 2015 với 7 thành viên, HTX Dịch vụ nông nghiệp Phương Nam, thôn Phố, xã Tân Mỹ (TP Bắc Giang) có ngành nghề kinh doanh chính là trồng và kinh doanh hoa, cây cảnh. Nắm bắt nhu cầu thị trường dịp Tết vừa qua, cùng với 1,5 tỷ đồng vốn điều lệ, các thành viên đóng góp thêm gần 3,5 tỷ đồng trồng 7 mẫu hoa ly, lay ơn.

Do toàn bộ nguồn vốn được đầu tư vào giống, phân bón, làm đất… nên khi bước vào sản xuất, HTX gặp khó khăn trong chi trả tiền công cho người lao động. Theo đại diện HTX, toàn bộ quá trình sản xuất đều phải thuê lao động thời vụ, có thời điểm thuê hơn 50 lao động cùng lúc. Do đó khi kết thúc từng khâu sản xuất phải thanh toán tiền công ngay nên tạo áp lực không nhỏ đối với các thành viên HTX. Đúng thời điểm này (tháng 10/2022), Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh hoàn thiện thủ tục cho HTX vay 400 triệu đồng. Toàn bộ số tiền này, đơn vị dùng để thanh toán tiền công cho người lao động. Kết thúc vụ hoa Tết vừa qua, trừ các chi phí, thành viên HTX thu lãi 1,2 tỷ đồng. 

"Năm nay, chúng tôi tiếp tục sử dụng 400 triệu đồng vốn vay của Quỹ để mua 2 nghìn cây mai Yên Tử, 1 nghìn cây bạch trà (đều năm thứ 2) để chuẩn bị cho thị trường dịp Tết năm 2024. Đây là hướng đi mới của HTX và được kỳ vọng sẽ tăng nguồn thu cho các thành viên”, ông Hoàng Văn Phương, Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Phương Nam nói.

Theo đại diện Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, từ khi thành lập đến nay, đơn vị quản lý Quỹ đã hỗ trợ cho hàng trăm HTX vay vốn. Hiện Quỹ đang ký hợp đồng cho vay 53 lượt khách hàng với tổng số vốn hơn 19,4 tỷ đồng. Cùng với đó, Quỹ giới thiệu gần 10 đơn vị tiếp cận vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của Liên minh HTX Việt Nam với tổng số tiền khoảng 40 tỷ đồng. Từ nguồn vốn vay này, các HTX có điều kiện mở rộng sản xuất, nâng cao hiệu quả hoạt động. 

Với 400 triệu đồng vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, cuối năm 2022, HTX Sản xuất, kinh doanh nông nghiệp Quang Trung, xã Lan Giới (Tân Yên) mua giống, phân bón để cung ứng cho các hộ dân tham gia liên kết trồng 5 ha dưa bao tử với Công ty cổ phần Chế biến thực phẩm xuất khẩu G.O.C. Đến kỳ thu hoạch, cùng với thu hồi vốn đã đầu tư, HTX được doanh nghiệp chi trả thêm tiền dịch vụ với mức 100 nghìn đồng/1 tạ sản phẩm thu mua.

Tương tự, từ 6 tỷ đồng vốn vay của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX của Liên minh HTX Việt Nam, tháng 12/2022, HTX Chợ Hà Trang, xã Biển Động (Lục Ngạn) đầu tư mua 5 ô tô tải (hơn 1,5 tỷ đồng/xe) để mở rộng hoạt động kinh doanh sang lĩnh vực vận tải. "Trước đây, chúng tôi chỉ quản lý, kinh doanh tại chợ Biển Động nên nguồn thu hạn chế. Nhận thấy nhu cầu vận tải lớn nên các thành viên thống nhất "lấn sân” sang lĩnh vực này. Cùng với 5 xe mới mua, chúng tôi thuê thêm 3 xe để hoạt động. Đến nay, sau một tháng chính thức hoạt động, HTX thu lãi từ lĩnh vực vận tải 1,5 tỷ đồng”, bà Đoàn Thị Trang, Giám đốc HTX Chợ Hà Trang cho biết.

Tiếp tục tháo gỡ khó khăn

Để hỗ trợ vốn cho các HTX, từ năm 2012, UBND tỉnh cho phép thành lập Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh với vốn điều lệ 10 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh cho vay. Tiếp đó năm 2020, UBND tỉnh đồng ý nâng vốn điều lệ của Quỹ lên 13 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh cho vay. Đến hết năm 2022, vốn của Quỹ được nâng lên gần 20 tỷ đồng, trong đó 18 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh cho vay, còn lại là vốn góp của các thành viên và quỹ dự trữ bổ sung vốn điều lệ. 

Mặc dù vậy, do số vốn hạn chế, trong khi số lượng HTX lớn (hiện có 857 HTX đang hoạt động) và mỗi năm có khoảng 50 HTX thành lập mới nên nhiều HTX không tiếp cận được nguồn vốn; có đơn vị vay được song do mức vay thấp, thời gian vay ngắn (một năm) nên chưa thể bứt phá. Anh Nguyễn Tiến Tứ, Giám đốc HTX Chăn nuôi ngựa cỏ huyện Lục Nam nói: "Hiện chúng tôi luôn duy trì nuôi khoảng 100 con ngựa các loại và có kế hoạch tăng quy mô lên gấp đôi. Với 400 triệu đồng vốn vay từ Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh, vừa qua chúng tôi chỉ mua thêm được 4 con ngựa nên mục tiêu mở rộng khó có thể thực hiện”.

Thành viên HTX Nông nghiệp Quyên Phong (Tân Yên) thu hoạch ổi.

Nhằm tháo gỡ khó khăn về vốn cho các HTX, ngày 9/12/2022, HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết số 51 phê duyệt chủ trương sắp xếp lại tổ chức và hoạt động của Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX. Thực hiện Nghị quyết, năm nay, UBND tỉnh sẽ bổ sung thêm 2 tỷ đồng từ nguồn ngân sách tỉnh, qua đó nâng tổng số vốn của Quỹ lên 20 tỷ đồng. Đến năm 2025, UBND tỉnh sẽ bổ sung, nâng tổng nguồn vốn của Quỹ là 30 tỷ đồng và tăng lên 50 tỷ đồng vào năm 2030. Qua đó sẽ mở rộng số lượng các HTX được vay vốn, từ đó mạnh dạn đầu tư phát triển sản xuất, mở rộng quy mô, nâng cao năng lực sản xuất kinh doanh, tăng thu nhập. 

Bà Nguyễn Thị Thúy Dung, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, Giám đốc Quỹ Hỗ trợ phát triển HTX tỉnh cho biết: "Hiện chúng tôi đã tham mưu với tỉnh ban hành Đề án sắp xếp lại tổ chức và hoạt động của Quỹ, đồng thời xây dựng phương án hoạt động. Nét mới là đối tượng vay sẽ được mở rộng thêm thành viên của tổ hợp tác. Đặc biệt, nếu trước đây mức vay tối đa đối với các HTX phi nông nghiệp là 1 tỷ đồng, HTX nông nghiệp là 500 triệu đồng thì nay sẽ không giới hạn nếu các đơn vị có phương án sử dụng vốn phù hợp. Khi đó các HTX sẽ có điều kiện để mở rộng quy mô sản xuất, tăng thu nhập cho người lao động”.