HTX chuyển mình

Hiện toàn tỉnh có hơn 900 HTX hoạt động hiệu quả (trong tổng số hơn 1,1 nghìn HTX), chủ yếu là HTX nông nghiệp, lâm nghiệp, thủy sản (chiếm 65,69%). Nhìn chung, các HTX ngày càng chuyển dịch theo hướng đa dạng hóa ngành nghề, dịch vụ; đẩy mạnh liên kết trong sản xuất, tiêu thụ; có thị trường ổn định. HTX Dịch vụ tổng hợp và Sản xuất nông nghiệp Lúa Vàng (Yên Dũng) là một trong số đó. Thành lập từ năm 2009, quá trình hoạt động, HTX gặp không ít khó khăn nhưng đều có phương án khắc phục để duy trì, phát triển sản xuất.

Anh Nguyễn Trung Điện, Giám đốc HTX cho biết: "Thời gian đầu, chúng tôi xây dựng hệ thống chuồng trại để chăn nuôi gà, lợn. Do thị trường biến động và ảnh hưởng bởi dịch bệnh, những năm gần đây, HTX chuyển sang chăn nuôi trâu, bò, dê. Những loài này có mức đầu tư cao hơn song thị trường tiêu thụ, giá bán tương đối ổn định, nguy cơ mắc bệnh thấp. Quy trình chăn nuôi tiếp tục thực hiện theo hướng tuần hoàn, khép kín”. Theo đó, HTX nhập giống từ các trại liên kết, vật nuôi được tiêm phòng đầy đủ; thức ăn chăn nuôi do đơn vị phối hợp với một doanh nghiệp sản xuất. HTX có quỹ đất trồng cỏ, ngô làm nguồn thức ăn tươi cho gia súc nên giảm chi phí đầu vào.

Để bảo vệ môi trường, HTX xây dựng hệ thống biogas, mua máy ép chất thải gia súc trước khi chuyển ra đồng ruộng phục vụ trồng trọt. Mỗi năm, HTX nuôi khoảng 5 nghìn con trâu, bò; hơn 1 nghìn con dê, vừa bán lấy thịt vừa cung cấp con giống chất lượng cho các dự án giảm nghèo ở trong và ngoài tỉnh. Tổng doanh thu đạt gần 100 tỷ đồng/năm. Có kinh nghiệm trong chăn nuôi, thị trường ổn định, năm 2023, HTX tiếp tục xây dựng thêm trang trại ở tỉnh Nghệ An với quy mô khoảng 7 nghìn m2. 

Các HTX lĩnh vực phi nông nghiệp (như công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp, xây dựng, thương mại, vận tải, môi trường...) cũng hoạt động ngày càng thực chất, hiệu quả. Tìm hiểu tại HTX Dược liệu Khánh Hoa (thị xã Việt Yên) được biết, HTX thành lập năm 2015. Các thành viên trong ban lãnh đạo đều có kinh nghiệm, được học hành bài bản về ngành y dược. Khoảng 4 năm đầu sau khi thành lập, HTX tập trung liên kết với các hộ dân mở rộng vùng trồng cây dược liệu, sau đó thu mua, chế biến thô rồi cung cấp cho các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất.

Năm 2020, được một số cơ quan chuyên môn, nhà nghiên cứu hỗ trợ, HTX đã sản xuất thành công hai sản phẩm có nguồn gốc từ cây dược liệu là "Giải độc gan An Xoa” và "Viên xương khớp Thanh Ngâm” (đạt OCOP 3 sao năm 2020). Sản phẩm đã tham gia nhiều chương trình xúc tiến thương mại nên tiêu thụ thuận lợi. Hiện HTX tiếp tục liên kết với nhiều hộ dân các tỉnh khu vực phía Bắc để bảo đảm nguyên liệu đầu vào. Ước tính năm 2023, nguồn nguyên liệu đầu vào và sản phẩm đầu ra của đơn vị tăng 10-15% so với năm 2022. 

Đồng hành với HTX

Thời gian qua, tỉnh Bắc Giang đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ, giúp HTX tháo gỡ khó khăn về đất đai, vốn, nhân lực cao, tiếp cận khoa học công nghệ… Ví như Nghị quyết số 24/2018/NQ-HĐND ngày 07/12/2018, Nghị Quyết số 21/2021/NQ-HĐND ngày 10/8/2021 của HĐND tỉnh quy định chính sách hỗ trợ, khuyến khích phát triển HTX, Liên hiệp HTX hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp; Quyết định số 1802/QĐ-UBND ngày 25/8/2021 của Chủ tịch UBND tỉnh về phê duyệt chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, HTX tỉnh Bắc Giang. Thống kê trong năm 2023, 44 HTX đủ điều kiện thụ hưởng các chính sách trên với tổng mức hỗ trợ hơn 4,5 tỷ đồng.

Tại huyện Tân Yên, HTX Sản xuất nông nghiệp An Thịnh được hỗ trợ 100 triệu đồng thuê đất mở rộng vùng sản xuất lúa chất lượng cao; HTX Măng lục trúc Lâm Sinh Ngọc Châu được hỗ trợ 250 triệu đồng để cứng hóa đường vào khu nguyên liệu; HTX sản xuất, tiêu thụ vải sớm Phúc Hòa được hỗ trợ 740 triệu đồng xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất… Tại Nghị quyết số 26/2023/NQ-HĐND ngày 14/7/2023 của HĐND tỉnh quy định cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp và thủy sản trên địa bàn tỉnh Bắc Giang giai đoạn 2023-2030 với 9 nhóm chính sách là điểm tựa giúp các HTX yên tâm sản xuất. 

Với vai trò, trách nhiệm của mình, Liên minh HTX tỉnh đã tích cực phối hợp với các sở, ban ngành, đoàn thể triển khai thực hiện có hiệu quả các nghị quyết, chính sách, đề án, kế hoạch của T.Ư, của tỉnh về đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể. Nổi bật là đề án của tỉnh về "Hỗ trợ phát triển mô hình HTX ứng dụng công nghệ 4.0 trong quản lý điều hành hoạt động sản xuất, kinh doanh và mô hình HTX nông nghiệp khởi nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Bắc Giang, giai đoạn 2021-2025”. Kết quả đến nay, 9 HTX được hỗ trợ gần 5 tỷ đồng mua sắm máy móc, thiết bị phục vụ sản xuất. Nhiều HTX được hỗ trợ ứng dụng công nghệ cao, tem mác, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, hỗ trợ đưa lao động trẻ về làm việc…

Ông Nguyễn Ngọc Hải, Giám đốc HTX Nông nghiệp hữu cơ Bình Minh (Hiệp Hòa) nói: "Cuối năm 2023, HTX được hỗ trợ hơn 500 triệu đồng để mua máy nhồi định lượng (máy có giá gần 1 tỷ đồng). Nhờ sử dụng thiết bị hiện đại, các sản phẩm làm ra đúng định lượng, hình thức đẹp mắt, giúp tiết kiệm nguyên liệu, nhân công, lợi nhuận tăng từ 5-10%. Ngoài ra, chúng tôi còn được vay vốn ưu đãi, tham gia nhiều chương trình xúc tiến thương mại, kết nối cung-cầu để trao đổi kinh nghiệm, mở rộng thị trường”. 

Năm 2024, hoạt động hỗ trợ HTX tiếp tục được duy trì, đặc biệt là trong Tháng hành động vì HTX (cao điểm thực hiện từ ngày 29/3 đến 29/4) với chủ đề "Vì sự phát triển bền vững của HTX”. Để hưởng ứng, Liên minh HTX tỉnh đã tham gia trưng bày, giới thiệu sản phẩm tiêu biểu của HTX tại tỉnh Ninh Bình, đồng thời tổ chức nhiều hoạt động thiết thực khác như tập huấn, hướng dẫn kỹ năng bán hàng trên nền tảng trực tuyến; tuyên truyền, vận động thành lập mới 10 HTX; tổ chức cuộc thi ảnh "HTX và khoảnh khắc tôi yêu”…

Ông Nguyễn Đức Hiền, Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh nhấn mạnh, HTX muốn phát triển bền vững trước tiên phải thực hiện theo đúng Luật HTX 2023 nói riêng, các quy định của pháp luật nói chung; biết phát huy nội lực và tranh thủ các cơ chế, chính sách hỗ trợ để duy trì, thúc đẩy sản xuất, kinh doanh. Quan tâm hợp tác, liên kết, tương trợ, giúp nhau cùng phát triển, đề cao lợi ích thành viên; cùng đó là đổi mới tư tuy, sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường trên cơ sở phát huy thế mạnh vùng miền. Thời gian tới, Liên minh HTX tỉnh tiếp tục đồng hành với các HTX bằng những hoạt động cụ thể. Đồng thời đề nghị các cấp, ngành, chính quyền địa phương quan tâm, có cơ chế hỗ trợ, nhất là về tích tụ đất đai, vay vốn, phát triển sản phẩm OCOP .