Thực tế trong năm 2021, các ngân hàng đã tăng vốn hơn 23% với tổng cộng hơn 92 nghìn tỷ đồng. Câu chuyện tăng vốn của các ngân hàng sẽ tiếp tục diễn ra mạnh mẽ trong năm 2022, giúp các ngân hàng gia tăng vốn chủ sở hữu, cải thiện hệ số an toàn vốn (CAR). Ðồng thời, cũng là chỉ tiêu để được cấp hạn mức tín dụng và bảo đảm sớm hoàn thành các chỉ tiêu Basel II, III.

Sôi động kế hoạch tăng vốn

Theo nhìn nhận của Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng, những năm qua, các ngân hàng thương mại cổ phần đã tăng vốn điều lệ khá mạnh mẽ, trong khi, vốn điều lệ của các ngân hàng thương mại nhà nước có cổ phần chi phối chỉ tăng khiêm tốn. Vì vậy, ngay tại kế hoạch hành động của ngành ngân hàng thực hiện Nghị quyết 11 của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã đặt ra vấn đề tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại cổ phần có vốn Nhà nước nắm giữ hơn 50% vốn điều lệ (BIDV, VietinBank, Vietcombank) và Agribank nhằm bảo đảm an toàn hoạt động của hệ thống các tổ chức tín dụng và tiếp tục xử lý nợ xấu. Trong đó, nguồn để tăng vốn điều lệ cho các ngân hàng thương mại cổ phần có vốn Nhà nước chi phối được lấy từ nguồn lợi nhuận sau thuế, sau trích lập các quỹ giai đoạn 2021-2023; và nguồn ngân sách nhà nước để tăng vốn cho Agribank.

Năm 2021, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã cho phép nhóm ngân hàng này tăng vốn điều lệ. Theo đó, Agribank được cấp bổ sung 3.500 tỷ đồng vốn điều lệ; còn VietinBank, Vietcombank, BIDV được phép chia cổ tức bằng cổ phiếu. Chia sẻ về kế hoạch tăng vốn của ngân hàng, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank Nguyễn Thanh Tùng cho biết, dù ngân hàng đã tăng vốn điều lệ lên 47.325 tỷ đồng, nhưng áp lực tăng vốn vẫn là rất lớn. Vì vậy năm 2022, Vietcombank lên kế hoạch phát hành gần 856,6 triệu cổ phiếu để trả cổ tức theo tỷ lệ 18,1%. Dự kiến sau khi hoàn tất phát hành, vốn điều lệ Vietcombank sẽ tăng thêm gần 8.566 tỷ đồng, từ 47.325 tỷ đồng lên 55.891 tỷ đồng. "Việc tăng vốn điều lệ sẽ tạo điều kiện để Vietcombank mở rộng quy mô hoạt động kinh doanh, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế và đầu tư cho các dự án chuyển đổi để nâng cao năng lực quản trị và hoạt động của ngân hàng", đại diện lãnh đạo ngân hàng này khẳng định.

Không chỉ các ngân hàng thương mại nhà nước, tăng vốn cũng là việc làm cần thiết với các ngân hàng thương mại cổ phần. Chia sẻ tại Ðại hội đồng cổ đông thường niên năm 2022 vừa diễn ra tại Hà Nội, Chủ tịch Hội đồng quản trị ABBANK Ðào Mạnh Kháng cho biết: Nhằm chuẩn bị nền tảng tài chính cho việc thực hiện các mục tiêu trung hạn giai đoạn 2021-2025, ABBANK đã hoàn thành tăng vốn điều lệ lên gần 10 nghìn tỷ đồng vào tháng 2/2022, bổ sung vốn cho hoạt động kinh doanh và đầu tư. Sắp tới, ABBANK dự kiến triển khai thêm đợt tăng vốn điều lệ mới thông qua việc sử dụng nguồn lợi nhuận sau thuế chưa phân phối để trả cổ tức bằng cổ phiếu cho cổ đông và phát hành cổ phiếu theo chương trình lựa chọn dành cho cán bộ, nhân viên (ESOP). Dự kiến đến hết năm 2022, vốn điều lệ của ABBANK sẽ đạt hơn 10.400 tỷ đồng.

Tương tự, VPBank cũng có kế hoạch tăng vốn thêm hai đợt trong năm nay. Ở đợt 1, ngân hàng sẽ phát hành gần 2,24 tỷ cổ phiếu để tăng vốn từ nguồn vốn chủ sở hữu (tỷ lệ 50%). Sau phát hành, vốn điều lệ của VPBank sẽ tăng từ 45.057 tỷ lên 67.434 tỷ đồng. Ở đợt 2, ngân hàng sẽ phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài tối đa 15% vốn điều lệ, nâng vốn điều lệ lên mức 79.334 tỷ đồng, trở thành ngân hàng có mức vốn điều lệ cao nhất hệ thống nếu hoàn tất hai đợt phát hành nêu trên. Techcombank cũng có kế hoạch phát hành hơn 6,3 triệu cổ phiếu theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP). Sau phát hành, vốn điều lệ của Techcombank dự kiến đạt hơn 35.172 tỷ đồng. SHB cũng vừa thông qua việc phát hành cổ phiếu cho nhà đầu tư nước ngoài và nhà đầu tư chiến lược nước ngoài với tỷ lệ dự kiến tối đa 20% vốn tăng thêm và dự kiến chào bán cổ phiếu cho người lao động với tỷ lệ 1,69%, tương đương 45,12 triệu cổ phiếu mới. Sau các giao dịch này, cùng với chi trả cổ tức năm 2021 bằng cổ phiếu tỷ lệ 15%, vốn điều lệ của SHB sẽ tăng lên mức 36.459 tỷ đồng.

Nâng cao năng lực tài chính

Chuyên gia kinh tế, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, TS Võ Trí Thành cho biết, khi rủi ro gia tăng thì hệ số CAR của các ngân hàng càng phải "dày" hơn để ứng phó tốt, hay nói cách khác giảm đến mức thấp nhất những thiệt hại khi thị trường biến động. Có như vậy, ngân hàng mới đạt mục tiêu tăng trưởng bền vững, hiệu quả, an toàn theo chuẩn mực quốc tế. Do vậy, lý do các ngân hàng dồn dập tăng vốn cũng được PGS,TS Ðinh Trọng Thịnh nhìn nhận sẽ giúp củng cố sức khỏe tài chính của các ngân hàng, nhằm đáp ứng quy định các chỉ số an toàn. Bên cạnh đó, trong bối cảnh diễn biến phức tạp của dịch Covid-19, vốn điều lệ dày dặn sẽ là một trong những yếu tố giúp cho các ngân hàng có thêm nguồn lực để hỗ trợ doanh nghiệp nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Ðồng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV Phan Ðức Tú cũng cho rằng, tăng năng lực tài chính là điều kiện tiên quyết đối với các tổ chức tín dụng để đáp ứng được những chỉ số an toàn và phát triển tín dụng phục vụ đất nước. Vì vậy, áp lực tăng vốn là khá lớn khi các ngân hàng tiếp tục thực hiện Basel II nâng cao, Basel III và đặc biệt giai đoạn 2022-2023, khi Chính phủ thực hiện chương trình phục hồi kinh tế, đòi hỏi duy trì mức tăng trưởng tín dụng cao.

Nhiều chuyên gia kinh tế cũng nhìn nhận, áp lực đối với các ngân hàng trong câu chuyện tăng vốn vẫn là rất lớn và luôn thường trực trong năm 2022, không kể là khối ngân hàng thương mại Nhà nước hay ngân hàng thương mại cổ phần tư nhân. Bởi cạnh tranh ngày càng khốc liệt, thị trường nhiều biến động phức tạp, và tác động của dịch Covid-19 thì không có một kịch bản nào lường hết được. "Năm 2022, nguy cơ nợ xấu "dềnh" lên là nhìn thấy rõ, cho nên ngân hàng cũng khó có thể kỳ vọng có được sự tăng trưởng như năm 2021. Tuy nhiên, nếu ngân hàng biết tận dụng lợi thế của mình thì phần nào đó cũng sẽ hỗ trợ rất lớn cho việc cải thiện năng lực tài chính", TS Châu Ðình Linh cho hay ■