Theo Bộ Tài chính, kết quả thanh tra cho thấy việc bán bảo hiểm qua kênh đại lý là các ngân hàng còn nhiều sai phạm, đặc biệt là khâu tư vấn của nhân viên ngân hàng, nhân viên môi giới.

Bộ Tài chính cho biết, một số hành vi vi phạm điển hình như không tư vấn trực tiếp cho khách hàng hoặc không hướng dẫn đầy đủ thủ tục trong quá trình thực hiện quy trình, thủ tục hồ sơ yêu cầu theo quy định của doanh nghiệp; không đảm bảo chất lượng tư vấn về sản phẩm bảo hiểm, dẫn đến khách hàng không hiểu rõ về sản phẩm bảo hiểm; cho người khác (đại lý cá nhân khác, nhân viên ngân hàng) sử dụng ipad, mã số đại lý để hướng dẫn khách hàng nhập thông tin và không thực hiện đúng biểu phí bảo hiểm đã được Bộ Tài chính phê chuẩn…

Báo cáo thanh tra cho thấy, qua thanh tra chọn mẫu phát hiện nhiều trường hợp đại lý bảo hiểm, nhân viên ngân hàng chưa thực hiện đúng quy định trong quá trình triển khai bán bảo hiểm. Cụ thể, tại Prudential có 39 trường hợp, tại MB Ageas Life có 41 trường hợp, tại BIDV Metlife có 21 trường hợp; tại Sun Life có 44 trường hợp.

Cũng theo kết quả thanh tra, tại nhiều doanh nghiệp bảo hiểm, kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng chiếm tới 50% số lượng hợp đồng và doanh thu phí bảo hiểm nhân thọ mới. Tuy nhiên, do bị ép buộc nên sau năm đầu tiên, tỷ lệ huỷ hợp đồng của khách hàng lên tới 70%.

Tại Prudential Việt Nam, năm 2021 doanh thu phí bảo hiểm qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng gần 6.200 tỷ đồng. Doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới qua kênh này đạt 3.700 tỷ đồng, tương đương gần 55% doanh thu phí khai thác mới.

Prudential cũng phát hành hơn 94.000 hợp đồng bảo hiểm qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng trong năm 2021. Tuy nhiên sau năm đầu tiên, có tới 41% khách hàng huỷ hoặc mất hiệu lực hợp đồng. Như vậy, có khoảng 38.000 hợp đồng bảo hiểm của khách hàng vay vốn đã huỷ hợp đồng bảo hiểm sau khi được giải ngân khoản vay. Đối chiếu với khoản doanh thu phí từ kênh bancass, khách hàng đã "mất” khoảng 2.000 tỷ đồng.

Các ngân hàng bán bảo hiểm của Prudential gồm Ngân hàng TMCP Quốc Tế, Ngân hàng TMCP Hàng Hải, Ngân hàng TMCP Đại Chúng, Ngân hàng TMCP Đông Nam Á, Ngân hàng TNHH MTV Standard Chartered, Ngân hàng TMCP Việt Nam Thương Tín, Ngân hàng TNHH MTV United Overseas, Ngân hàng TNHH MTV Shinhan Việt Nam.

Tại Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ MB Ageas, năm 2021, tổng doanh thu phí bảo hiểm qua kkênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng đạt gần 4.500 tỷ đồng, tương ứng 78% tổng doanh thu phí. Doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng đạt 2.820 tỷ đồng, tương đương 74% khai thác mới.

MB Ageas phát hành mới hơn 66.700 hợp đồng bảo hiểm qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng. Tuy nhiên, trong đó có gần 4.000 hợp đồng bị huỷ trong thời gian cân nhắc. Sau năm đầu tiên, có 32,4% hợp đồng bảo hiểm mới qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng bị huỷ.

MB Ageas chủ yếu bán bảo hiểm qua Ngân hàng thương mại cổ phần Quân đội và Công ty tài chính TNHH MB Shinsei (hay Công ty tài chính M.Credit).

Đối với Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ BIDV Metlife, dù chỉ bán bảo hiểm qua Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam nhưng doanh thu phí bảo hiểm của kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng chiếm tới 99,2%, tương đương 1.553 tỷ đồng. Năm 2021, doanh thu phí bảo hiểm khai thác mới triển khai bán thông qua ngân hàng đạt 452 tỷ đồng, chiếm 98,3% tổng doanh thu phí khai thác mới nhưng cũng có tới 39,4% khách hàng huỷ hợp đồng sau năm đầu tiên.

Năm 2021, Công ty TNHH bảo hiểm nhân thọ Sun Life Việt Nam có doanh thu phí bảo hiểm qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàngs đạt 2.038 tỷ đồng, tương ứng 61,15% tổng doanh thu phí.

Doanh thu khai thác mới qua kênh bancass đạt 1.907 tỷ đồng, tương ứng 82,27% doanh thu phí khai thác mới. Trong đó, doanh thu phí bảo hiểm qua Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) đạt 1.248 tỷ đồng (chiếm 61,26%) và tổng doanh thu phí bảo hiểm qua Ngân hàng TMCP Tiên Phong (TPB) đạt 789 tỷ đồng (chiếm 38,74%).

Năm 2021, Sun Life phát hành mới 80.117 hợp đồng bảo hiểm qua kênh phân phối bảo hiểm qua ngân hàng. Tỷ lệ hủy bỏ và chấm dứt hợp đồng bảo hiểm sau năm thứ nhất của các hợp đồng phát hành qua TPB đạt 73%, qua ACB ở mức 39%.

Cũng theo kết luận thanh tra, Bộ Tài chính cũng đã yêu cầu 4 doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ bổ sung hàng trăm tỷ đồng vào doanh thu để tính thuế thu nhập doanh nghiệp do doanh nghiệp hoạch toán chi phí chưa đúng quy định.

Theo đó, năm 2021, Prudential hạch toán hơn 740 tỷ đồng vào khoản chi phí liên quan hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng và được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp. Bộ Tài chính cho biết, việc Prudential hạch toán hơn 740 tỷ đồng vào khoản chi phí liên quan hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng và được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp chưa đúng quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và quy định pháp luật về thuế. Bộ Tài chính đề nghị Tổng giám đốc Công ty TNHH Bảo hiểm nhân thọ Prudential hạch toán chi phí này vào thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021.

Tại Sun Life, Bộ Tài chính nêu rõ, việc hạch toán hơn 600 tỷ đồng chi phí, doanh thu liên quan đến hoạt động phân phối bảo hiểm qua ngân hàng là chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2021 chưa đúng quy định pháp luật về kinh doanh bảo hiểm và quy định pháp luật về thuế.

Căn cứ kết quả thanh tra, Bộ Tài chính đã yêu cầu 4 doanh nghiệp bảo hiểm thực hiện các biện pháp tăng cường quản lý, giám sát, chấn chỉnh toàn diện đối với hoạt động bán sản phẩm bảo hiểm thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài.

Bên cạnh đó, khẩn trương xây dựng quy trình kiểm tra, giám sát chặt chẽ việc thực hiện các quy định pháp luật trong lĩnh vực bảo hiểm; chủ động phát hiện, xử lý các thiếu sót, vi phạm trong quá trình triển khai nghiệp vụ bảo hiểm tại doanh nghiệp, hạn chế tối đa việc ảnh hưởng tới quyền lợi của khách hàng.

Ngoài ra, các doanh nghiệp bảo hiểm phải bảo đảm cao nhất việc quản lý đại lý được thực hiện chặt chẽ; ngăn ngừa, phát hiện sớm các hành vi vi phạm của đại lý bảo hiểm, cá nhân thuộc đại lý bảo hiểm.

Bộ Tài chính cũng yêu cầu các doanh nghiệp có biện pháp chấn chỉnh công tác đào tạo, quản lý và giám sát chất lượng đại lý bảo hiểm. Theo đó các đại lý phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện hoạt động, thực hiện đúng nội dung, nguyên tắc hoạt động đại lý bảo hiểm theo quy định của pháp luật.

Cùng với đó, rà soát các khoản chi phí hoạt động đại lý bảo hiểm, đảm bảo các khoản chi phí phải phục vụ cho hoạt động kinh doanh bảo hiểm, có đầy đủ chứng từ, bằng chứng chứng minh, phù hợp với quy định pháp luật.

Đặc biệt, tăng cường giám sát việc quản trị rủi ro, đảm bảo các tiêu chí an toàn tài chính, an toàn vốn của doanh nghiệp theo đúng quy định pháp luật.