Lễ trao giải và triển lãm cuộc thi Ảnh nghệ thuật quốc tế tại Việt Nam năm 2023 (VN-23) là sự kiện quan trọng trong chuỗi hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh thành lập Doanh nghiệp quốc gia Chiếu bóng và Chụp ảnh Việt Nam (15/3/1953-15/3/2023), tiền thân của hai ngành điện ảnh và nhiếp ảnh ngày nay. Cuộc thi do Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam (VAPA) tổ chức với sự bảo trợ nghệ thuật của Liên đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế (FIAP), Hiệp hội Hình ảnh không biên giới Pháp (ISF).

Theo Ban tổ chức, cuộc thi năm nay có thời gian phát động ngắn hơn những mùa trước, nhưng đã thu hút được 10.336 tác phẩm của 1.073 tác giả thuộc 32 quốc gia và vùng lãnh thổ tham dự, nhiều nhất từ trước tới nay. Đối với một cuộc thi có thu lệ phí của thí sinh, điều đó đã thể hiện sự quan tâm, ủng hộ của các tác giả đến từ khắp nơi trên thế giới, trong đó có cả những nhiếp ảnh gia nổi tiếng quốc tế. Bộ ảnh triển lãm cũng là một "bữa tiệc thị giác" đa sắc màu với đầy đủ thể loại, đề tài của nhiếp ảnh đương đại như chân dung, phong cảnh, đời thường, động vật hoang dã, ảnh chụp từ trên không bằng các thiết bị bay...

Phát biểu tổng kết cuộc thi, Chủ tịch Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam Trần Thị Thu Đông cho biết: "Tỷ lệ ảnh được chọn triển lãm của VN-23 rất khắt khe, chỉ chiếm 12,29% trong tổng số ảnh tham gia cuộc thi, đã trở thành thách thức lớn và ngày càng thu hút người chơi ảnh trong nước và quốc tế. Ảnh của các tác giả ở các quốc gia, vùng lãnh thổ có nền nhiếp ảnh phát triển mạnh như: Ba Lan, Bồ Đào Nha, Anh, Trung Quốc... có chất lượng tốt, cho nên tỷ lệ ảnh được triển lãm và đoạt giải khá cao. Ảnh của các tác giả Việt Nam thời gian gần đây cũng gây tiếng vang khi tham dự các cuộc thi nhiếp ảnh quốc tế, cho thấy sự phát triển và hội nhập mạnh mẽ. Có 45/71 giải thưởng của cuộc thi lần này thuộc về các nhiếp ảnh gia Việt Nam. Đây cũng là dịp để các tác giả Việt Nam học hỏi kỹ thuật, dấu ấn riêng từ các nghệ sĩ nước ngoài, từ đó có hướng đi mới, đột phá trong sáng tác".

Với bốn chủ đề: Tự do cho ảnh mầu, Tự do cho ảnh đơn sắc, Trẻ em và Ý tưởng, cuộc thi VN-23 có bốn hội đồng giám khảo có uy tín, có tước hiệu cao của Việt Nam và quốc tế thực hiện chấm chọn trực tuyến theo phương thức độc lập. Để bảo đảm khách quan, mỗi hội đồng có hai giám khảo quốc tế và một giám khảo Việt Nam, bao gồm các nghệ sĩ nhiếp ảnh tên tuổi nước ta như Trần Phong, Hoàng Thạch Vân, Lê Hồng Linh, Lý Hoàng Long.

Nhằm đáp ứng nhu cầu giao lưu nhiếp ảnh quốc tế, hội đồng giám khảo tiến hành chọn bộ ảnh triển lãm theo cả tiêu chí VAPA (Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam) và tiêu chí quốc tế (áp dụng với hai tổ chức nhiếp ảnh quốc tế FIAP và ISF). Kết quả, có 71 tác phẩm được trao các huy chương vàng, bạc, đồng và khuyến khích. Có 9/32 quốc gia, vùng lãnh thổ có tác phẩm đoạt giải như: Bồ Đào Nha, Ba Lan, Iran, Pháp, Singapore, Thụy Điển, Trung Quốc, Anh và Việt Nam. Đó là những bức ảnh phản ánh đúng chất lượng sáng tác của các nhà nhiếp ảnh, giới thiệu những góc nhìn mới, kỹ thuật mới và công nghệ hiện đại của thời đại nhiếp ảnh số.

Giải thưởng Tác giả xuất sắc của cuộc thi VN-23 thuộc về nhiếp ảnh gia đến từ Bồ Đào Nha André Boto. Tác giả này có 10 tác phẩm được chọn, trong đó giành năm Huy chương vàng, một Huy chương đồng, một bằng Danh dự và ba tác phẩm triển lãm. Bốn nhiếp ảnh gia Việt Nam nhận Huy chương vàng ở bốn chủ đề khác nhau, đó là: tác giả Nguyễn Anh Tuấn với tác phẩm "Ký ức thời gian", Đặng Kế Đức với tác phẩm "Một đời gắn bó", Lê Thanh Sơn với tác phẩm "Trẻ em và mùa xuân", Nguyễn Thị Vân với tác phẩm "Ngày hè".

Nhiếp ảnh gia Nguyễn Thị Vân (61 tuổi, đến từ Thành phố Hồ Chí Minh), tác giả nữ người Việt Nam duy nhất đoạt Huy chương vàng đã gây bất ngờ cho nhiều người xem khi chia sẻ mình chỉ làm nội trợ ở nhà với đam mê nhiếp ảnh thuần túy. Bà đến với bộ môn nghệ thuật này khá muộn, nhưng nhanh chóng yêu thích và đã đi thực tế, sáng tác tại nhiều vùng miền trên cả nước. Tác phẩm "Ngày hè" chụp khoảnh khắc một nhóm trẻ em đùa vui trên đồi cát Nam Cương (xã An Hải, huyện Ninh Phước, Ninh Thuận) trong nắng chiều, trông hồn nhiên và đầy sức sống với các món đồ chơi tự chế. Bức ảnh không chỉ có kỹ thuật tốt mà còn giàu cảm xúc. Giải thưởng đối với Nguyễn Thị Vân và nhiều tay máy nghiệp dư khác là sự ghi nhận, cổ vũ lớn lao, cho thấy nhiếp ảnh có thể dành cho tất cả mọi người.

Nhân dịp này, Hội Nghệ sĩ nhiếp ảnh Việt Nam đã phát động cuộc thi Ảnh nghệ thuật quốc tế lần thứ 13 tại Việt Nam năm 2025 (VN-25), hướng tới kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng hoàn toàn miền nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025). Cuộc thi dành cho tất cả các nhà nhiếp ảnh chuyên nghiệp và không chuyên nghiệp trên toàn thế giới tham gia với bốn đề tài: Tự do cho ảnh mầu, Tự do cho ảnh đơn sắc, Cuộc sống hằng ngày và Việt Nam qua góc nhìn của các nhà nhiếp ảnh.

Theo Báo NDĐT (NQ)