Nhờ đó, nhiều trường hợp vi phạm đã bị xử lý nghiêm. Từ năm 2022 đến nay, qua công tác hậu kiểm, Sở đã hủy hợp đồng mua nhà không đủ điều kiện tại một số dự án như: Khu nhà ở chung cư cho người thu nhập thấp tại Bắc Từ Sơn, phường Đồng Nguyên (hủy hợp đồng, thu hồi 54 căn hộ); Khu nhà ở xã hội tại phường Tân Hồng (hủy hợp đồng, thu hồi 7 căn hộ) nay là phường Từ Sơn; Khu nhà ở xã hội tại phường Khắc Niệm nay là phường Hạp Lĩnh (hủy hợp đồng, thu hồi 9 căn hộ); Khu nhà ở xã hội dành cho công nhân tại lô CT1, CT2 thuộc Khu đô thị mới thị trấn Nếnh, huyện Việt Yên (cũ) nay là phường Nếnh (hủy 95 hợp đồng)...

Trong đó, các trường hợp không đủ điều kiện chủ yếu do mua trùng dự án; hồ sơ khai không trung thực, có dấu hiệu giả mạo thông tin. Những biện pháp này bước đầu góp phần lập lại trật tự trong việc quản lý, bảo vệ quyền lợi cho những đối tượng thực sự cần được hỗ trợ.

Để khắc phục tình trạng mua bán, sử dụng nhà ở xã hội sai đối tượng, Sở Xây dựng đã và đang triển khai đồng bộ nhiều nhóm giải pháp mang tính căn cơ và quyết liệt. Công tác tuyên truyền, phổ biến được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của chủ đầu tư, tổ chức và cá nhân liên quan.

Các quy trình, quy định, chính sách về xét duyệt đối tượng, chế tài quản lý nhà ở xã hội cùng danh sách người được xét duyệt sẽ được đăng tải công khai, minh bạch trên Cổng thông tin điện tử để Nhân dân giám sát.

Cán bộ Văn phòng đăng ký đất đai Bắc Ninh số 1 rà soát hồ sơ đề nghị xác nhận đất đai để mua nhà ở xã hội.

Toàn bộ quy trình xét duyệt được siết chặt theo Luật Nhà ở năm 2023 và Nghị định 100/2024/NĐ-CP của Chính phủ. UBND cấp xã, Công an cấp xã cùng các cơ quan, doanh nghiệp khi ký xác nhận phải thẩm định, xác minh chặt chẽ và chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Chủ đầu tư không được tiếp nhận hồ sơ qua môi giới, trung gian; phải kiểm tra kỹ lưỡng từng hồ sơ, loại bỏ các trường hợp không đúng đối tượng, không đủ điều kiện. Một điểm nhấn quan trọng là đẩy mạnh số hóa. Sở Xây dựng đang xây dựng cơ sở dữ liệu về đối tượng nhà ở xã hội, phối hợp liên thông với dữ liệu dân cư, đất đai, thuế, bảo hiểm, tiến tới xét duyệt trực tuyến toàn bộ nhằm phòng ngừa tiêu cực.

Công tác thanh tra, kiểm tra được tăng cường. Năm 2026, Sở Xây dựng, Thanh tra tỉnh và UBND cấp xã sẽ chủ động xây dựng kế hoạch kiểm tra việc mua bán nhà ở xã hội. Trường hợp phát hiện thu tiền giữ chỗ, gom hồ sơ, xét duyệt sai sẽ xử lý nghiêm theo Nghị định 16/2022/NĐ-CP của Chính phủ; nếu có dấu hiệu lừa đảo, trục lợi chính sách sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xử lý hình sự. Việc quản lý sử dụng nhà ở xã hội được thực hiện thường xuyên, kết hợp dữ liệu về điện, nước, cư trú để phát hiện cho thuê trái phép. Các vi phạm về đăng ký cư trú sai đối tượng sẽ bị xử lý, nhà ở sai phạm sẽ bị thu hồi.

Ngoài ra, Sở Xây dựng tiếp tục tham mưu UBND tỉnh rà soát, hoàn thiện chính sách nhà ở xã hội phù hợp với đặc thù địa phương; đồng thời kiến nghị Bộ Xây dựng sửa đổi Luật Nhà ở, như bỏ quy định cho phép bán nhà ở xã hội theo diện thương mại sau 5 năm, bổ sung chế tài xử lý đối với người mua nhưng không ở mà cho thuê lại. Những giải pháp này hướng tới xây dựng một môi trường minh bạch, công bằng, tạo cơ hội thực sự cho người dân khó khăn được sở hữu nhà ở trên địa bàn tỉnh.

Được biết, Bắc Ninh đang triển khai thực hiện hàng loạt dự án nhà ở xã hội nhằm giúp người nghèo, người thu nhập thấp, công nhân yên tâm "an cư, lạc nghiệp”.

Theo ông Nguyễn Văn Thành, Tổng thư ký Hiệp hội Bất động sản tỉnh, những hành động quyết liệt của cơ quan chức năng tỉnh Bắc Ninh thời gian qua cho thấy bước chuyển thực chất của công tác quản lý. Đó là không chỉ "quản lý trên giấy” mà đã bám sát thực tế, lắng nghe dư luận để giải quyết vấn đề.

Cùng với các giải pháp trên, vấn đề đặt ra cho giai đoạn tới không chỉ là xử lý tiếp các trường hợp sai phạm, mà là chuẩn hoá một mô hình phân phối nhà ở xã hội, tách biệt dần khỏi tư duy bán sản phẩm thương mại thuần tuý. Do đó, cần vừa mạnh tay với các hợp đồng sai đối tượng, vừa tiên phong xây dựng cơ chế tiếp nhận nhu cầu thường xuyên, cơ sở dữ liệu người cần nhà ở gắn với một bộ quy trình phân phối minh bạch, số hoá từ đầu đến cuối. Đó mới là cách biến những câu chuyện thu hồi hôm nay thành khởi đầu cho một thị trường nhà ở xã hội lành mạnh và công bằng trong tương lai.